Nuta (od łac. nota, znak) – znak graficzny dźwięku muzycznego, określający jego wysokość i czas trwania.
W XVII-XVIII w. notacja muzyczna przyjęła w zasadzie wygląd identyczny z notacją współczesną, choć znaczenie takich samych znaków graficznych (np. kropki za nutą) jest w wielu wypadkach inne niż w notacji współczesnej, co powoduje wiele nieporozumień w wykonawstwie muzyki tego okresu przez dzisiejszych muzyków, którzy tych różnic nie znają; można to obrazowo porównać do próby czytania tekstu staroangielskiego czy starofrancuskiego według współczesnych zasad ortografii.
Podstawowym elementem nuty we współczesnej notacji muzycznej, dostosowanej do wymogów systemu dur-moll, jest jej główka; to ona określa przez swe położenie na pięciolinii wysokość oznaczanego przez nią dźwięku. Główka ma kształt owalny, w przypadku całej nuty oraz półnuty jest niewypełniona, a u pozostałych wartości nut – zamalowana.
Półnuty oraz nuty o krótszej od nich wartości posiadają ogonek – pionową prostą kreskę, której jeden z końców umieszczony jest na poziomie środka główki. Ogonek znajduje się z prawej strony, gdy idzie w górę, bądź z lewej strony, gdy idzie w dół. Wyjątkiem są „gęste” akordy, w których pojedyncze nuty, odległe od sąsiednich o mniej niż tercję, znajdują się po przeciwnej stronie ogonka. O pionowym kierunku ogonka decyduje jedna z przyjętych przez edytora reguł:
wysokość nuty na pięciolinii – jeśli leży poniżej środkowej linii, ogonek idzie w górę, w przeciwnym wypadku – w dół, jeśli leży na linni środkowej – może iść w górę lub w dół, w zależności od kontekstu;
w polifonii – głos, do którego należy dana nuta (np. głos górny ma ogonki skierowane w górę);
w niektórych edycjach nut przeznaczonych na instrument kierunek ogonków może odzwierciedlać np. rękę, którą należy wykonać daną partię.
Ósemki oraz nuty o krótszej od nich wartości mają dodatkowo chorągiewkę, gdy nie są powiązane z innymi nutami, bądź daszek (nazywany wiązaniem), jeśli są powiązane z innymi nutami (w muzyce wokalnej ósemki i krótsze wartości zawsze mają chorągiewki dla osobnych sylab, a daszki łączą jedynie melizmaty).
Zobacz także: